“Ik denk van wel, alleen al omdat de veranderingen en de schokken almaar sneller op elkaar volgen: corona, de energiecrisis, de oorlog in Oekraïne, de inflatie… Dat zorgt ervoor dat je als ondernemer constant je plannen moet bijsturen.”

Wat is jouw grootste uitdaging?

“De enorme kostenstijging die we gekend hebben sinds corona. De loonkost alleen al steeg met 20 procent. En de energieprijs mag dan al wat gezakt zijn, we betalen nog altijd meer dan vóór de crisis. Het grote verschil? Na corona kon je die meerkost nog vlot doorrekenen, vandaag lukt dat niet meer. Kijk gewoon eens rond hoeveel bedrijven er sluiten of mensen moeten ontslaan en je snapt meteen waarom.”

We hebben nog altijd geen federale regering. Heeft dat een impact op jouw bedrijf?

“Neen, zo snel gaat dat niet. Ik heb trouwens veel liever dat de onderhandelaars de tijd nemen om een goed akkoord uit te werken, dan dat ze onder tijdsdruk afkomen met een halfbakken resultaat. Daarvoor staat er de komende jaren te veel op het spel.”

Hoe kijk jij als ondernemer naar de komst van Trump?

“Het zal je misschien verbazen, maar ik zie het als een mogelijke opportuniteit. Oké, er is de kwestie van de importtarieven, maar die zullen voor de Chinezen waarschijnlijk hoger zijn dan voor Europa. Wat in ons voordeel speelt. En als Trump zijn plannen rond migratie realiseert, zal dat leiden tot een enorme krapte op de Amerikaanse arbeidsmarkt. En dat opent perspectieven voor de automatiseringsindustrie, de sector waarin wij actief zijn.”

Wat is de grootste troef van ons land?

“Er zijn er zoveel. Onze geografische ligging, onze creativiteit, onze talenkennis, ons innovatievermogen, onze opleidingen, onze internationale blik, noem maar op.”

Is het vandaag moeilijker dan vroeger om te ondernemen?

“Ik heb geregeld het gevoel dat je als ondernemer meer bezig moet zijn met de papierwinkel dan met het échte werk. Je hoort wel over administratieve vereenvoudiging. En ze zeggen dat de digitalisering alles vergemakkelijkt, maar in de praktijk merk ik daar bitter weinig van.”

Wat is jouw grootste uitdaging?

“Personeel vinden, al zeker gekwalificeerde mensen. Meer dan twee jaar heb ik mij zot gezocht, tot ik het heb opgegeven. Ik heb mijn groeiplannen in de koelkast gestopt en focus – met drie voltijdse medewerkers, één uitzendkracht en één student uit het deeltijds onderwijs – voortaan alleen op mijn bestaande klanten.”

We hebben nog altijd geen federale regering. Heeft dat een impact op jouw bedrijf?

“Neen, omdat we als tuinbedrijf nu eenmaal zeer lokaal bezig zijn. Al moeten de onderhandelaars wel beseffen dat politieke stilstand ook leidt tot economische stilstand. Weet je, ik ben intussen op een punt dat het mij nog weinig uitmaakt wie premier wordt, als we maar snel weten wat er op ons afkomt.”

Hoe kijk jij als ondernemer naar de komst van Trump?

“Met grote ogen. Al zie ik hem vooral als een enorme lawaaimaker en ben ik benieuwd wat hij er concreet van zal bakken. Ik hoop vooral dat zijn komst ons hier in Europa doet beseffen dat we het heft veel meer in eigen handen moeten nemen en onze afhankelijkheid van Amerika, maar evengoed van China, dringend moeten afbouwen.”

Wat is de grootste troef van ons land?

“De vele hardwerkende kmo’s. Ik kan perfect begrijpen dat de overheid spelers als ArcelorMittal probeert te overtuigen om hier te investeren of dat het een bedrijf als Audi wilde redden. Maar als die multinationals beslissen om het af te bollen, kun je daar als klein land niet tegen op. Dan geef je beter de lokale bedrijven meer ademruimte, door bijvoorbeeld iets aan de hoge loonlasten te doen.”